Prawa dziecka

Sejm Rzeczpospolitej Polskiej w dniu 7 listopada 2014 r. podjął uchwałę w sprawie ustanowienia 20 listopada „Ogólnopolskim Dniem Praw Dziecka”.

Jest to następstwem inicjatywy Rzecznika Praw Dziecka, ponieważ wystąpił  z propozycją uhonorowania wkładu Polski związanego z uchwaleniem, 25 lat temu, przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych Konwencji o Prawach Dziecka oraz ustanowienie, w związku z tym wydarzeniem, 20 listopada „Dniem Praw Dziecka” obchodzonym w naszym kraju.

Konwencja Praw Dziecka Konwencja Praw Dziecka to międzynarodowy dokument przyjęty przez ONZ 20 listopada 1989 roku. Obowiązuje prawie we wszystkich państwach świata, w Polsce od 7 lipca 1991r. W Konwencji tej zostały spisane wszystkie prawa dziecka. Jej celem jest poprawa losu dzieci na całym świecie oraz zapewnienie im przez państwa dobrej opieki i wychowania. Najważniejsze z nich to: Prawa osobiste dziecka Prawa socjalne Prawa kulturalne.

1. Prawa osobiste dziecka Prawo do życia i rozwoju Prawo do posiadania imienia i nazwiska Prawo do uzyskania obywatelstwa Prawo do posiadania rodziny Prawo do wolności religii i przekonań Prawo do wolności wypowiedzi i wyrażania poglądów Prawo do wolności od przemocy fizycznej i psychicznej.

2. Prawa socjalne Prawo do ochrony zdrowia Prawo do odpowiednich warunków życia Prawo do wypoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy.

3.  Prawa kulturalne Prawo do nauki Prawo do korzystania z dóbr kultury Prawo do informacji Prawo do znajomości swoich praw.

4. Dzieci przede wszystkim podlegają władzy rodzicielskiej. To rodzice decydują o ich wychowaniu i światopoglądzie, reprezentują swoje dzieci  w rożnych instytucjach. Wiele instytucji stoi na straży praw dziecka  w rodzinie. Prawa do miłości i wychowania nie jest w stanie zagwarantować dziecku żadna instytucja.

5.  Prawa ucznia w szkole. Każdy człowiek niezależnie od wieku, koloru skóry, stanu posiadania, statusu społecznego i doświadczeń posiada tzw. godność osobową. Na jej straży stoją prawa i wolności gwarantowane przez władze państwowe. Szkoła jako instytucja państwowa zobowiązana jest do przestrzegania prawa.

6. Prawa ucznia w szkole to podstawowe prawa człowieka i dziecka rozpatrywane w relacji uczeń – władza szkolna na gruncie konkretnej rzeczywistości oświatowej. Na Dyrektorze szkoły jako przedstawicielu władzy państwowej spoczywa obowiązek zagwarantowania realizacji i przestrzegania praw ucznia w tym przede wszystkim:                  

 - Prawo do nauki

- Prawo do informacji

- Prawo do wolności słowa

- Prawo do ochrony przed przemocą.

7. Prawo do nauki nauczanie jest powszechne, bezpłatne i obowiązkowe do 18 roku życia prawo do organizacji życia szkolnego, umożliwiającego zachowanie właściwych proporcji miedzy wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania zainteresowań, zdolności i talentów prawo do zorganizowanego procesu kształcenia zgodnie z zasadami pracy umysłowej prawo do korzystania z pomocy stypendialnej, bądź doraźnej i bezpłatnego dożywiania.

8.  Prawo do korzystania z różnorodnej pomocy w nauce w przypadku napotykania na trudności (zajęcia wyrównawcze)zajęcia wyrównawcze prawo do zdobywania wiedzy               z zakresu profilaktyki społecznej i profilaktyki uzależnień. prawo do korzystania z pomocy psychologiczno – pedagogicznej (praca z pedagogiem)praca z pedagogiem prawo organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, społecznej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi  w porozumieniu z dyrektorem szkoły.

9.  Prawo do informacji prawo do zapoznania się z programem nauczania,   z jego treścią, celem i stawianymi wymaganiami prawo do zapoznania się  z treścią Statutu Szkoły       i innych dokumentów zawierających informacje o prawach, uprawnieniach i obowiązkach ucznia prawo do sprawiedliwej, obiektywnej i jawnej oceny oraz ustalonych sposobów kontroli postępów w nauce prawo do korzystania ze środków dydaktycznych i księgozbioru szkolnego. 

10. Prawo do wyrażania opinii dotyczących praw uczniów przez Samorząd Uczniowski prawo do znajomości zasad organizacji i form opieki zdrowotnej w szkole  prawo do znajomości zasad organizacji konkursów, zawodów, olimpiad itp. prawo do znajomości zasad przyznawania pomocy materialnej.

11. Prawo do wolności słowa prawo do swobody wyrażania myśli i przekonań w szczególności dotyczących życia szkoły, a także światopoglądowych i religijnych – jeśli nie narusza tym dobra innych osób, np. gazetka szkolna prawo do sprzeciwienia się ocenie wystawionej przez nauczycieli i zdawania egzaminu sprawdzającego oraz odwołania się od wyników tego egzaminu do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą prawo do wystąpienia z wnioskiem  o umożliwienie nauki w trybie indywidualnym.

12. Prawo do nieuczestniczenia w nauce religii ( do 18 roku życia decydują o tym rodzice) prawo do korzystania z zajęć organizowanych dla uczniów z mniejszości narodowych prawo do wpływu na życie szkoły poprzez działalność SU wydawanie gazetki szkolnej opiniowani ważnych dokumentów szkolnych (program wychowawczy) opiniowanie pracy nauczyciela współdziałanie z innymi organizacjami występowanie jako strona w rozstrzyganiu sporów.

13.  Prawo do ochrony przed przemocą prawo do opieki wychowawczej i warunków pobytu w szkole zapewniających bezpieczeństwo, ochronę przed wszelkimi formami przemocy fizycznej, bądź psychicznej oraz ochronę i poszanowanie godności ucznia  prawo do udziału w dyscyplinie szkolnej zgodnie z ludzką godnością i postanowieniami Konwencji prawo do sprawiedliwego, bezstronnego traktowania przez nauczycieli.

14. Prawo do nauki komunikowania się w grupie, rozwiązywania konfliktów bez stosowania przemocy, do szacunku i tolerancji dla innych członków społeczności szkolnej, poszanowania ich godności prawo do funkcjonowania w szkole według jasno ustalonych zasad, regulujących życie szkoły.

Gdzie szukać pomocy?                      

W szkole:  do nauczycieli, wychowawców, do instytucji: Policja, Gminny Ośrodek pomocy w Suścu, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna   w Tomaszowie Lub.

Dziecko poza prawami zobowiązane jest do wypełniania obowiązków nie tylko szkolnych.

Obowiązki Dziecka

1. Obowiązek szanowania swoich rodziców i aktywnej pomocy rodzicom w domowych czynnościach
2. Obowiązek uczęszczania do szkoły  
3. Obowiązek systematycznego i aktywnego uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych i w życiu szkoły
4. Obowiązek przestrzegania zasad kultury współżycia w odniesieniu do kolegów, nauczycieli oraz innych pracowników szkoły
5. Obowiązek odpowiedzialności za własne życie, zdrowie i higienę oraz rozwój psycho-fizyczny.
6. Obowiązek dbania o wspólne dobro, ład i porządek w budynku szkoły
7. Obowiązek dbania o dobre imię szkoły.
8. Obowiązek tolerancji wobec odmiennych przekonań myśli, poglądów  koleżanek i kolegów, akceptować i aktywnie pomagać osobom niepełnosprawnym i być wrażliwym na krzywdę innych
9. Obowiązek poszanowania narodowości i ras uczniów stanowiących mniejszość w szkole
10. Obowiązek poszanowania prywatności i godności koleżanek, kolegów, grona pedagogicznego i pracowników szkoły
11. Obowiązek przestrzegania postanowień zawartych w statucie szkoły                                                                                                                                            

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (odnośnie praw i obowiązków rodziców)

 porów.  Art. 48, 53, 70, 72

Europejska Karta Praw i Obowiązków Rodziców

1. Rodzice mają prawo do wychowywania swoich dzieci w duchu tolerancji i zrozumienia dla innych, bez dyskryminacji wynikającej z koloru skóry, rasy, narodowości, wyznania, płci oraz pozycji ekonomicznej. Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci  w duchu odpowiedzialności za siebie i za cały ludzki świat.
2. Rodzice mają prawo do uznania ich prymatu jako „pierwszych nauczycieli” swoich dzieci. Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w sposób odpowiedzialny  i nie zaniedbywać ich.
3. Rodzice mają prawo do pełnego dostępu do formalnego systemu edukacji dla swoich dzieci z uwzględnieniem ich potrzeb, możliwości i osiągnięć. Rodzice mają obowiązek zaangażowania się jako partnerzy w nauczaniu ich dzieci w szkole.
4. Rodzice mają prawo dostępu do wszelkich informacji o instytucjach oświatowych, które mogą dotyczyć ich dzieci. Rodzice mają obowiązek przekazywania wszelkich informacji szkołom, do których uczęszczają ich dzieci, informacji dotyczących możliwości osiągnięcia wspólnych,  (tj. domu i szkoły) celów edukacyjnych.
5. Rodzice mają prawo wyboru takiej drogi edukacji dla swoich dzieci, która jest najbliższa ich przekonaniom i wartościom uznawanym za najważniejsze dla rozwoju ich dzieci. Rodzice mają obowiązek dokonania świadomego wyboru drogi edukacyjnej, jaką ich dzieci powinny zmierzać.
6. Rodzice mają prawo domagania się od formalnego systemu edukacji tego, aby ich dzieci osiągnęły wiedzę duchową i kulturową. Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w poszanowaniu  i akceptowaniu innych ludzi i ich przekonań.
7. Rodzice mają prawo wpływać na politykę oświatową realizowaną  w szkołach ich dzieci. Rodzice mają obowiązek osobiście włączać się  w życie szkół ich dzieci i stanowić istotną część społeczności lokalnej
8. Rodzice i ich stowarzyszenia mają prawo wydawania opinii i przeprowadzania konsultacji z władzami odpowiedzialnymi za edukację na wszystkich poziomach ich struktur. Rodzice mają obowiązek tworzyć demokratyczne, reprezentatywne organizacje na wszystkich poziomach. Organizacje te będą reprezentowały rodziców i ich interesy.
9. Rodzice mają prawo do pomocy materialnej ze strony władz publicznych, eliminującej wszelkie bariery finansowe, które mogłyby utrudnić dostęp ich dzieci do edukacji. Rodzice mają obowiązek poświęcać swój czas  i uwagę swoim dzieciom i ich szkołom, tak aby wzmocnić ich wysiłki skierowane na osiągnięcie określonych celów nauczania.
10. Rodzice mają prawo żądać od odpowiedzialnych władz publicznych wysokiej jakości usługi edukacyjnej. Rodzice mają obowiązek poznać siebie nawzajem, współpracować ze sobą i doskonalić swoje umiejętności „pierwszych nauczycieli” i partnerów w kontakcie: szkoła-dom.